Een thuisbatterij is een slimme investering om zelfconsumptie van opgewekte zonne-energie te maximaliseren, of om te profiteren van dynamische energietarieven. Met de uitrol van de digitale meter en de invoering van het capaciteitstarief en het prosumententarief, wordt de noodzaak om je zelf opgewekte stroom direct te gebruiken of op te slaan alleen maar groter.
De cruciale vraag is: hoe groot moet die batterij (in kWh) zijn? De benodigde capaciteit hangt nauw samen met je persoonlijke energiepatroon en de opbrengst van je zonnepanelen.
Hieronder lees je hoe je de capaciteit berekent en waarom de financieel optimale capaciteit niet altijd de grootste is.
De capaciteit berekenen: stap-voor-stap
Start met je totale jaarverbruik (kWh/jaar) Dit vind je op je energiefactuur.
- Gemiddeld Dagverbruik: Deel je jaarverbruik door 365.
- Voorbeeld: 3560 kWh/jaar= 9,8kWh/dag
- Avond/Nachtverbruik (Minimale Capaciteit): Schat welk deel van dit dagtotaal je verbruikt wanneer de zon niet schijnt (meestal 30–40% van het dagverbruik). Dit is de minimale capaciteit die je nodig hebt om de nacht zonder netstroom te overbruggen.
- Tip: Gebruik de data van je slimme (digitale) meter. De periode tussen 18:00 uur en 08:00 uur is cruciaal. Apparaten zoals slimme thermostaten of domotica geven vaak inzicht in je daadwerkelijke nachtverbruik.
- Voorbeeld: Als je ’s nachts gemiddeld 4kWh nodig hebt, is 4 kWh de ondergrens voor de batterij.
2. Schat je opgewekte energie en overschot
Bepaal hoeveel energie je zonnepanelen gemiddeld per dag opwekken.
- Gemiddelde dagopbrengst: Vermenigvuldig het piekvermogen van je installatie (kWp) met ongeveer 4 zonuren (gemiddeld in Vlaanderen/België).
- Voorbeeld: 5 kWp x 4 uur = 20 kWh/dag
- Opgeslagen Overschot (Maximale Vulcapaciteit): Schat welk deel van de opgewekte stroom je direct verbruikt (zelfconsumptie; vaak 60–80%) en wat je wilt opslaan. Het opgeslagen overschot moet de batterij kunnen vullen.
- Voorbeeld: Bij 20 kWh opbrengst en 70% directe zelfconsumptie (14kWh), is er een overschot van 6 kWh om op te slaan. Dit is de bovengrens.
3. Kies de juiste capaciteit (de financieel optimale keuze)
De ideale batterijcapaciteit (kWh) is het getal dat het hoogst is van de twee waarden die je in de voorgaande stappen hebt berekend:
- Je Avond/Nachtverbruik (de minimale capaciteit)
- Het Opslag-overschot uit je zonnepanelen (de maximale vulcapaciteit)
Waarom het hoogste getal? En wat is het meest rendabel?
In theorie kies je voor het hoogste getal om de nacht te overbruggen én het maximale zonne-overschot op te slaan. In de praktijk is de economische afweging cruciaal:
| Scenario | Capaciteit Gekozen | Voordeel | Nadeel (en Financiële Impact) |
| Optimaal/Minimaal (Nachtverbruik) | ±4kWh | Kortere terugverdientijd door lagere aanschafkosten. | In de zomer injecteer je nog steeds stroom op het net. |
| Maximalisatie (Overschot) | ±6kWh | Hoogste zelfconsumptiepercentage. | Langere terugverdientijd door hogere investering. De meerprijs levert vaak relatief weinig extra besparing op. |
Vuistregel voor rendement: De meest rendabele batterij is diegene die in de lente en herfst (de overgangsseizoenen) nog nèt vol raakt op een gemiddelde dag. In de zomer injecteer je dan wat, maar de hogere initiële kosten van een grotere batterij worden sneller terugverdiend.
Techniek en praktijk: vermogen vs. capaciteit
De bruikbare capaciteit hangt niet alleen af van de kWh maar ook van technische factoren:
- Capaciteit (kWh) vs. Vermogen (kW) Capaciteit is de grootte van de tank (hoeveel stroom je kunt opslaan). Vermogen is de snelheid waarmee je de tank kunt vullen/legen. Voor een installatie van 5 kWp heb je idealiter een batterij met een vermogen van minstens 3 à 5 kW nodig om snel te laden en grote verbruikers direct van stroom te voorzien.
- Depth of Discharge (DOD): De geadverteerde capaciteit is zelden de bruikbare capaciteit. Let op de DOD, vaak 80% tot 100%. Als de DOD 90% is, is een 10 kWh batterij in de praktijk 9 kWh.
Indicatieve capaciteit per gezinsgrootte
Naast de gedetailleerde berekening zijn er vuistregels. Let op: dit zijn grove schattingen en gaan uit van een gemiddeld verbruiksprofiel met zonnepanelen.
| Gezinsgrootte (Aantal Personen) | Gemiddeld Jaarverbruik (Indicatief) | Aanbevolen Batterijcapaciteit (kWh) |
| 1–2 personen | 2.500 – 3.500 kWh | 4 – 6 kWh |
| 3–4 personen | 3.500 – 5.000 kWh | 6 – 10 kWh |
| 5+ personen | 5000 – 7.000+ kWh | 10 – 15 kWh |
Belangrijke overwegingen
Toekomstplannen en verbruikstoename
Houd rekening met de aanschaf van toekomstige grote stroomverbruikers, zoals een warmtepomp of een elektrische wagen (EV) Deze apparaten verhogen je verbruik aanzienlijk.
- Opmerking over EV’s: Het volledig opladen van een (EV) met een thuisbatterij is vaak niet rendabel, gezien de enorme capaciteit van een auto. Het is slimmer om de EV direct met zonnestroom op te laden, of slim te laden tijdens goedkope neturen via het dynamische energiecontract.
De thuisbatterij zonder zonnepanelen
Ook zonder zonnepanelen is een thuisbatterij interessant, vooral met een dynamisch energiecontract:
- Laden bij daluren: De batterij wordt opgeladen tijdens uren met de laagste stroomprijs (vaak ’s nachts).
- Ontladen bij piekuren: De opgeslagen energie wordt gebruikt of terugverkocht aan het net wanneer de stroomprijs het hoogst is.
Dit ‘slimme laden en ontladen’ kan je energierekening aanzienlijk verlagen.
Wil je weten welke batterij perfect aansluit bij jouw verbruik? Vraag vrijblijvend een offerte aan bij onze specialisten in duurzame energieoplossingen en ontdek hoeveel je kunt besparen.
